De impact van plastics op duurzame mondzorg

Mede gestuurd door de wet- en regelgeving op het gebied van hygiëne en infectiepreventie is er binnen de mondzorg een groot gebruik van wegwerpproducten. Daarnaast is er een sterke tendens om de workflow handig en overzichtelijk te maken. Daarbij is het eenvoudiger om gebruikte producten weg te gooien dan herbruikbare producten te gebruiken. Deze producten worden tegen lage kosten in lagelonenlanden geproduceerd, eenmalig gebruikt en vervolgens weer weggegooid. Naast de CO2 uitstoot van productie en vervoer, creëert de verwerking van deze enorme stapel afval veel CO2. De basis van veel (wegwerp) producten is een mix van verschillende soorten plastic gewonnen uit ruwe olie. Bij zowel productie als verbranding komt veel CO2 vrij. Het draagt dus actief bij aan de opwarming van de aarde. De prijs van nieuw gemaakt ('virgin') plastic is afhankelijk van de olieprijs en maakt producenten dus afhankelijk. Vooral om deze reden is men al jaren op zoek naar alternatieven. De mogelijkheden hierbij zijn hergebruik van eerder geproduceerde plastics en/of plastics gemaakt op plantaardige basis ('biobased plastics'). Door de veelzijdigheid aan materiaaleigenschappen is plastic een prachtig en goedkoop product en heeft een grote vooruitgang gezorgd. Neem bijvoorbeeld de tandenborstel. Juist plastic heeft ervoor gezorgd dat de tandenborstel voor iedereen wereldwijd beschikbaar werd. Dit heeft voor een enorme verbetering van mondgezondheid gezorgd. Afval krijgt door de huidige technologische ontwikkelingen, de ontstane of te verwachten schaarste aan grondstoffen en de toename van de vraag, steeds meer de status van opnieuw te gebruiken grondstof. Naar mate de vraag van de consument zal stijgen gaan de kosten dalen. Het huidige kostenaspect houdt een snelle ontwikkeling van deze markt nog wel tegen. 'Een duurzame wereld moet voorzien in de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.' - Brundtland Report (1987) Er zijn al vele initiatieven om gebruikt plastic te verzamelen en als grondstof te gebruiken voor nieuwe producten. De manier van het scheiden van afval en dus het gedrag van de gebruiker/consument is daarbij erg belangrijk. Plastic kan alleen een mooie grondstof worden als er monostromen van eenzelfde soort materiaal gemaakt kunnen worden. Daarnaast zijn niet alle plastics of combinatie van plastics weer te smelten tot nieuwe grondstof. Het gebruik van plastic is op zichzelf niet erg mits het juiste plastic gebruikt is en de keten tot hergebruik gesloten is. In de mondzorg is het tot nu echter erg lastig om gebruikte plastics, die met patiënten (speeksel of bloed) in contact geweest zijn te scheiden en dus her te gebruiken. Nagenoeg standaard verdwijnt dit afval in de verbrandingsoven. Binnen de mondzorg ontkomen we niet aan het gebruik van plastic. Dus hoe kunnen we nu op dit gebied milieuvriendelijker bezig zijn? De belangrijkste stap daarbij is minder gaan gebruiken en daar waar mogelijk toch herbruikbare materialen gaan gebruiken. Nieuw onderzoek moet uitwijzen of het toegenomen water en energie gebruik, om deze instrumenten schoon te maken, opweegt tegen de milieubelasting van verbranden. Maar de huidige inzichten stellen dat hergebruik minder belastend is. Duurzamere mondzorg; wat nu? We zitten in een transitie naar een milieuvriendelijker gebruik en verwerking van producten. Grondstof schaarste en daarmee toenemende prijzen maar ook bewustwording van producten en gebruikers zijn elementen die deze transitie zullen blijven voeden. Wat vandaag de standaard is zal volgend jaar achterhaalt zijn. Het is van groot belang om als gebruiker de producent te blijven aansporen te streven naar een duurzame benadering. Maar als gebruiker is het belangrijk om te trachten zoveel mogelijk te scheiden monostromen van toekomstige grondstof te creëren. Op plastic gebied moeten we dus voorlopig inzetten op hergebruik van eerder geproduceerde plastics van fossiele brandstof. Daar waar mogelijk gebruik maken van biobased plastics mits deze goed gescheiden gehouden kunnen worden van de overige plastic stromen. Hopelijk zal in de toekomst de bulk aan biobased plastics zo groot zijn dat er een omslag komt en de fossiele plastics niet meer gebruikt gaan worden. 'Een duurzame wereld moet voorzien in de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.' - Brundtland Report (1987)

• Tip 1. Plastic verpakkingen met het Kiemplantlogo, OK Compostlogo of de woorden composteerbaar, biologisch afbreekbaar of biodegradable gooi je bij het restafval. Andere plastic verpakkingen gooi je bij het gewone plastic afval.
• Tip 2. De GFT-zak met het Kiemplantlogo of OK-Compostlogo om je GFT-bak schoon te houden mag wel met inhoud en al in de groene bak. Dankzij deze zak wordt er meer GFT ingezameld en je gebruikt geen gewoon plastic!
• Tip 3. Gooi composteerbaar bioplastic nooit op straat of in de berm of je eigen composthoop, het vergaat namelijk niet in de natuur. Bioplastic is geen oplossing voor zwerfafval!!

bron: 

https://www.deduurzamekaart.nl/verschil-bioplastic-en-biologisch-afbreekbaar-plastic/

https://www.milieucentraal.nl/minder-afval/afval-scheiden/bioplastic/